Kunnen we geluid zien/voelen?

Jonathan is gefascineerd door plakband. Hij ziet de verschillende soorten plakband op de tafel liggen en knipt een stukje ducktape af. Hij draait dit in zijn handen, kleeft het op zijn armen, en speelt ermee tussen zijn vingers. Daarna kleeft Jonathan het stukje tape op zijn mond. Ik vraag: "Hé Jonathan wat ben je aan het doen?". Jonathan probeert te antwoorden met het stukje tape nog steeds op zijn mond gekleefd. Plots kijkt hij verwonderd en legt zijn hand op de ducktape. Hij trekt het stukje tape af zijn mond en zegt: "Hé juf, als ik praat, dan trilt mijn plakband!"

Jonathan ervoer de trillingen die zijn stem voortbracht op het stukje tape. Dit zorgde dan ook voor enthousiaste reacties van de andere kinderen. Deze wouden weten of dat effectief wel klopte en begonnen ook allen een stukje tape op hun mond te kleven. Ik stelde de kinderen dan ook onmiddellijk de vraag: "Kun je muziek voelen?". De kinderen zeiden, na het voelen van de trillingen, volmondig ja. Vervolgens vroeg ik of we dit ook op andere manieren kunnen bewijzen en of we misschien ook muziek/geluid konden zien. Het onderzoek werd gestart. We brainstormden, noteerden, testten uit en reflecteerden

In deze post bekijken we het onderzoek "Kun je geluid zien/voelen?"

Benodigdheden:

• Ballonnen
• Geluidsboxen
• Linialen
• Rijstkorrels 
• Zand
• Stenen
• Trommelinstrumenten
• Blikken
• Radio
• Verschillende muzieksoorten (zachte/harde)
• Kammen
• Aluminiumfolie
• Plastiekfolie
• Vershoudfolie 
• Plastiek zakjes
• Papier
• Holle takken
• Buizen
• Touwen
• Elastieken
• Papier
• Stiften
• Tape
• Materialen uit de omgeving, die de kinderen zelf vragen

Verloop:

Je kan eens op voorhand brainstormen met de kleuters over deze activiteit.
Je stelt vragen om te achterhalen hoeveel de kleuters al weten over dit onderwerp.
Vervolgens stel je een vraag die betrekking heeft tot je onderzoek (bv. Hoe kunnen we aantonen dat we muziek kunnen zien/voelen?)

1. Een aanzet voor deze activiteit
   
   
2. Kort functioneel waarnemen:
   
   Welk materiaal is er allemaal beschikbaar? Wat is het? Waarvoor zou je het kunnen gebruiken?
   Laat de kleuters zelf denken en ontdekken. Misschien vinden de kinderen nog ander materiaal in de omgeving die we kunnen gebruiken.
   
   
3. Nadenken over het onderzoek + Probleemstelling:
   
   We gaan samen nadenken over hoe we kunnen bewijzen dat je geluid kan zien en voelen. De kinderen eerst aan het woord laten en luisteren naar hun ideeën. Dit werd ook tijdens de brainstorm deels gedaan, maar na het zien van de materialen, kan het gebeuren dat er nieuwe ideeën ontstaan zijn bij de kinderen.
   
   
   Hoe zouden we kunnen tonen dat je geluid kan zien/voelen?
   Wat kunnen we hiervoor maken?
   Hoeveel zouden we moeten gebruiken (bv. rijst)?
   Wat zullen we daarvoor nodig hebben?
   Hoe weten we wat we al gebruikt/ getest hebben?
   
   
4. Onderzoeken:
   
   
   De kinderen krijgen een blad en stift om te noteren wat ze getest hebben. Ze tekenen zelf wat ze uittesten en duiden hierbij aan of het werkt of niet.
   De kinderen kiezen zelf met welk materiaal ze starten bv. de ballonnen om aan te tonen of we muziek kunnen zien/voelen. De kinderen mogen allemaal eens hetzelfde uittesten. Hierdoor kunnen ze allen ervaren of iets werkt of niet. 
   
   
   De kinderen onderzoeken wat het beste werkt.
   Wat heb je al geprobeerd? En wat gebeurde er?
   Hoe denk je dat dit komt?
   Heb je dit materiaal al geprobeerd?
   Wat denk je dat er zal gebeuren? Waarom?
   Welke muzieksoorten doen het heel goed? Welke minder?
   Springt de rijst ook omhoog als we naast onze schaal zingen?
   
   
   Tip:
   Test ook thuis al eens uit wat er zoal werkt. Zorg ervoor dat je voldoende onderzoeken verricht hebt zodat je zowel werkende als niet werkende manieren kent om te bewijzen dat we muziek al dan niet kunnen zien/voelen. Indien de kinderen zelf op geen ideeën meer komen, kun je ze soms wel wat richting geven (niet door het antwoord te geven, maar) door hen richting een materiaal te sturen. (bv. Heb je dit materiaal al gebruikt?)
   
   Bij oudere kleuters kan je de kinderen aanmoedigen om te noteren.
   Laat hen de materialen tekenen, en ook wat ze deden. Daarnaast kunnen kinderen aanduiden of dit werkte of niet. Zo krijgen we een duidelijk overzicht van wat werkt en wat niet.
   bij de jongere kleuters kan je dit zelf doen.
   
   
5. Terugblikken en toonmoment (en opruimen):
   
   Samen met de kleuters kan je kijken wat er nu goed werkte en wat niet.
   Op het einde kunnen we een besluit trekken: wat werkt, wat het beste is, wat helemaal niet werkt. De kinderen kunnen vertellen hoe ze te werk zijn gegaan, wat ze gebruikt hebben, welke originele ideeën er naar voren kwamen, …
   
   BRONNEN
   http://www.estherbarten.nl/lyrics/muziekhorenzienenvoelen.html