Cadeautje voor moederdag: zeepjes

Het was bijna Moederdag. De kleuters (derde kleuterklas) mochten kiezen wat ze wouden maken voor hun mama. Enkele kleuters wouden  een zeepje maken voor hun mama...

Benodigdheden:

• zeepvlokken
• ziplockzakjes
• potjes
• roerstokjes 
• lepels
• zeepkleurstof 
• zeepgeurstof
• verschillende soorten vloeibare zeep ( shampoo, douchegel, handzeep, verschillende merken)
• eventueel vormpjes voor de zeepjes

Verloop:

1. Brainstormen en Probleemstelling
   "Maar hoe maak je zo een zeepje?"
   
   Ook hier stelden we enkele eisen op:
   
   - je moet je handen er mee kunnen wassen en schone handen als resultaat hebben
   - het moet een leuk kleurtje hebben
   - het moet een leuk geurtje hebben
   - we moeten minstens één zeepje hebben dat we kunnen testen, de anderen zijn voor mama.
   
   We probeerden wel te brainstormen over manieren om tot zeep te komen, maar we kwamen al snel vast te zitten. We besloten daarom om dit op te zoeken op het internet.
   We vonden wel een stappenplan, maar dit was een beetje vaag...
   Er stonden namelijk geen hoeveelheden of tijden bij geschreven.
   Dit vonden de kleuters geen probleem, want we konden op die manier zelf zoeken naar de beste manier (en zijn hoeveelheden) om zeepjes te maken.
   
   
2. Functioneel waarnemen van het materiaal
   
   We hadden een werktafel waarop de kommen en de vormpjes voor onze zeepjes lagen, en een materiaaltafel. Eerst overlopen we wat er allemaal staat. Er wordt uitleg gegeven waar nodig, soms door de andere kleuters.
   Er stond een 'Minion' zeep tussen de verschillende soorten zepen.
   De kleuters waren er van overtuigd dat de 'Minion' zeep de beste zou zijn.
   
   Ook stond de laptop open met de verschillende soorten stappenplannen die we gevonden hadden.
   
   
3. Onderzoeken en ontwerpen
   
   In de filmpjes en stappenplannen deden ze de zeepvlokken in kleine zakjes dus dit deden we ook. Omdat de zakjes niet bleven staan, vroeg ik aan de kinderen hoe we ervoor kunnen zorgen dat ze wel blijven staan. De kindjes raadden aan om de zakjes in kleine potjes te zetten.
   
   Hier begonnen de kleuters met hun onderzoek:
   
   - hoeveel zeepvlokken
   - welke vloeibare zeep
   - de hoeveelheden
   - ...
   
   Als ze tevreden waren over hun zeepmengsel, vormden ze het in zeepjes.
   Dit deden ze door zelf te kneden, of het in een silicone vormpje te doen.
   
   Nu moest het een tijd lang drogen...  Hoelang wisten we niet, dit moesten we blijven checken.
   
   
4. Evalueren en in gebruik nemen
   
   Bij sommige kleuters waren hun zeepjes droog na 2 dagen, bij anderen niet. Sommige zeepjes brokkelden meteen af, anderen niet.
   
   "Maar mijn handen zijn wel schoon juf".
   
   Sommige kleuters gingen terug aan de slag om hun zeepje te verbeteren. Hier kwamen we ook tot de conclusie dat we onze recepten beter hadden op geschreven, zo konden we nu weten wat werkte en wat niet...

Toen de zeepjes allemaal klaar waren, hadden ze het idee om zelf doosjes te maken voor de zeepjes zodat ze makkelijk mee konden naar huis, niet kapot konden gaan en zodat mama het nog niet kan zien...
En zo gingen we naar de volgende activiteit
'Zeepdoosjes ontwerpen'

Kleuterinitiatief
Hier konden de kleuters zelf kiezen wat ze wouden maken voor hun mama. Ze kregen bedenktijd tot na de speeltijd. Er kwamen veel leuke ideeën:
"Koekjes, kettingen, een poster/tekening, een mok, zeepjes, handtas, sleutelhangers".
De kleuters waren heel betrokken, want het was hun activiteit. Er waren klassikale brainstormen en in kleine groep ( alle kleuters die vb zeepjes wouden maken) konden de kleuters aan de slag gaan.

Ook werd er nagedacht over de planning: Wanneer maken we wat? Koekjes moeten als laatste want anders zijn ze misschien niet meer lekker tegen Moederdag, zeepjes maken leek veel werk dus dat deden we als eerste, een tekening maken en kettingen deden sommige kleuters zelfstandig,...

Zorgen voor structuur en overzicht was belangrijk. Er waren duidelijke afspraken, planningen, materiaal tafels, ... nodig.

Diversiteit
A. wou Afghaanse koekjes maken voor haar mama, want dat waren mama's favorieten. We vroegen het recept, jammer genoeg kon de mama niet langskomen in die periode. Toch hebben we heerlijke koekjes gemaakt.

Ouderparticipatie
We wouden het zoveel mogelijk geheim houden voor de mama's natuurlijk, maar toch probeerden we een ouder in te schakelen voor het maken van Afghaanse koekjes. Jammer genoeg kon A's mama niet. De mama was hier wel enthousiast over en gelukkig kregen we het recept. Ook kregen we enkele tips mee om ze zo goed mogelijk te doen slagen.

We vroegen ook de hulp van ouders bij het verzamelen van materiaal en bij het begeleiden van een groepje kinderen. Zo kregen we materiaal om te knutselen (zoals resten van zeep), en kwam er een oma in de klas om samen te naaien met kleuters die een handtas wouden maken voor hun mama.

Bronnen: 
http://juf-tatiana.blogspot.com/2010/08/zeepjes-maken.html
http://huisjetuintjedingetje.blogspot.com/2011/12/zeep-maken-met-kinderen.html
https://www.knutselidee.nl/nieuws/zeepmaken50.htm

Lees meer

Video STEM Education: Developing 21st century problem solvers

Rob Stephenson legt zijn visie en zijn aanpak over STEM onderwijs uit, en de uitdagingen die er zijn in zijn klas (5de en 6de leerjaar). Hij won reeds verschillende prijzen i.v.m. STEM.

Hij vertelt waarom een STEM aanpak belangrijk is, en waarom deze deel zou moeten uitmaken van de opvoeding van een kind. Verder geeft hij ook nog praktische tips over hoe je als volwassene de natuurlijke exploratiedrang van kinderen kunt beschermen en hen verder kunt helpen in het ontwikkelen.

Lees meer

Materialen: het moet niet duur zijn (video)

Een tijdje geleden hadden we het met een juf over STEM in de kleuterklas.
Dit vond ze zelf heel interessant, maar ook wel erg duur.  

Hieronder vind je een screenshot van 'STEM' aanbod terug.

Baert catalogus http://www.baert.com/catalogus?HrNr=26&SrNr=0

Als we op Pinterest zoeken naar 'STEM materialen' komen we vooral uit op volgende zaken :  

Het ziet er allemaal heel leuk uit, maar is dit allemaal nodig om aan STEM te werken?
Kan het niet wat goedkoper? En simpeler?

Misschien kan deze video je inspireren. In deze video gaat het over STEAM. Hier werkt men aan STEM gecombineerd met beeldend werken (Art). Erg leuk voor in de kleuterklas!

In de video toont ze de volgende materialen:

• houten blokjes
• platte houten lollystokjes
• wasknijpers 
• kleine opbergdoosjes om te vullen, legen, stapelen,...
• cadeau doosjes: je kan er mee bouwen, combineren met andere materialen, juiste deksel zoeken
• haarpapilloten
• stokjes 
• plastieken vorken 
• chenille
• velcro 
• speeldeeg

Op het einde krijg je kort te zien wat een kleuter er mee kan doen.

Hiermee willen we aantonen dat je niet veel nodig hebt om aan STEM te werken.
Je hebt nog ontelbaar veel andere materialen waarmee je aan de slag kunt gaan!

Heb jij leuke ervaringen die je wilt delen met ons? Laat het dan zeker achter in een reactie.
 

Lees meer

STEM in de bouwhoek (video)

STEM kan je gemakkelijk integreren in de bouwhoek en dit doen de meeste leerkrachten ook al.

In de bouwhoek kan je verschillende materialen aanbieden: dit kunnen blokken zijn, maar ook heel wat kosteloos materiaal kan hier goed dienst doen.

Als het nodig is kan je kleuters een extra uitdaging geven, door ze bepaalde eisen te geven:

"Maak een huisje voor onze muis, waar de kat niet in kan, waar de muis droog zit en ..."

In deze video geven ze enkele ideeën

Lees meer

Hoe krijg je een appel uit de boom? (video)

Hier zien we maar een kort deeltje van een leeruitstap.

De klas komt bij een appelboom. Er hangen appels in de boom, maar hoe krijg je die appels nu uit de boom?

Het filmpje begint met het voorstel van een meisje om aan de stam te schudden. Tevergeefs. De juf had hierop kunnen inspelen door te zeggen "Met de handen schudden lukt precies niet zo goed, kan je nog op een andere manier schudden?”. Hiermee zet ze de kinderen terug aan om verder te denken.

Op 0:30 hoor je een kind 'Springen' voorstellen. Hier gaat de Juf op in: "Aah misschien als we allemaal springen dat de grond zo hard beweegt, spring maar eens" Hier heeft de andere juf aan dat het niet lukt, de kleuters reageren hier op dat ze te klein zijn...

Lees meer

Limonade maken (video)

https://www.youtube.com/watch?v=CSS5T0j64bs&feature=youtu.be

Hier hebben we een leuke activiteit gevonden: "Limonade maken"

In het filmpje horen we dat de juf veel vragen stelt aan de kleuters, wat de kleuters uitdaagt om verder na te denken. Let wel op met ja/neen vragen, hier hoor je de de kleuters ook gewoon "ja" of "neen" op antwoorden en daar stopt het.
"Is het spuitwater?" "Ja"

Wat zijn dan wel goede vragen?

• Waarom ben jij aan het roeren?
• Wat was jij aan het doen?
• Waarom is het spuitwater/waarom niet?
• Waarom moet het zo?
• Weet je nog andere manieren om het te doen lukken?
• ...

Wat is goed bij deze activiteit?

• De juf stelt open vragen aan de kinderen
• Ze laat de kinderen spuitwater proeven om aan te tonen dat er bubbeltjes in zitten
• Ze laat de kinderen uittesten en proberen
• ...

Ook horen we dat er minstens één ouder betrokken is bij deze activiteit. deze ouder heeft 'iets mee gebracht om spuitwater te maken'.

Bij het deel 'Het echte werk' is het leuk om te zien dat de juf de kleuters laat proberen. Op die manier stimuleert ze de kleuters opnieuw om verder te denken, een andere handeling uit te proberen. Hoe zou zoiets werken? De kleuters gaan in interactie met elkaar, werken samen, kijken hoe iets werkt en nemen over van elkaar.

Wanneer ze zien dat er sap vrij komt wanneer je hard duwt op de appelsien, gaan ze dit ook proberen en proberen ze het steeds te verbeteren.

Je kan vertrekken vanuit verschillende situaties.

• een verhaaltje
• limonade maken voor een feestje
• de limonade is op
• het is zo warm, ik wil limonade
• ...

Lees meer

Antislip schoenen voor Sinterklaas

Na het vertellen van een verhaal over Sinterklaas, zit Jacob (5) met een grote zorg: "Sinterklaas is al zo oud en hij gaat nog steeds het dak op. Straks glijdt hij uit en valt hij van het dak. Het regent en vriest de laatste dagen veel....". Meteen kwam het idee om speciale schoenen te maken voor Sinterklaas, zodat hij niet meer kan uitglijden op de gladde daken.

Benodigdheden:

• oude schoenen
• antislip kousen
• schuurpapier 
• antislip mat
• duimspijkers 
• verschillende soorten touw
• verschillende soorten lijm (lijmstift, vloeibaar, lijmpistool, seconden lijm,...)
• ijzerdraad
• tang
• scharen 
• parels 
• verschillende soorten zuignappen 
• plastiek zak
• anti-regencoatingspray
• .....

Verloop:

1. Brainstormen met de kinderen
   Hoe kunnen we we sinterklaas helpen?
   "Een speciale wandelstok? Zorgen dat er matrassen op de grond liggen, we kunnen de matjes gebruiken bij meester David. We kunnen schoenen maken, zoals mijn antislib kousen!"... .
   
   Hierna werd er beslist wat we allemaal gingen proberen, en wie wat gaat doen, dit konden we "opschrijven" op het grote bord. Op de kalenders aanduiden aanduiden wanneer wat zou gebeuren, met de symbolen / namen van de kinderen er bij.
   
   In dit bericht gaat het over anti-slib schoenen maken, met deze activiteit had ik toevallig al ervaring, waardoor ik sneller aan materialen kon komen.
   
   
2. Probleemstelling:
   
   Maar hoe maak je nu zo speciale schoenen? We stelden enkele eisen op.
   
   - Het moet antislip zijn
   - Sint zijn voet moet er gemakkelijk in kunnen, het moet passen
   - Sint moet er gemakkelijk mee kunnen stappen
   - Het moet tegen de regen, hagel of sneeuw kunnen
   
   Hierna brainstormden we over de mogelijke materialen. Sommigen vertelden dat ze thuis pantoffels of kousen hadden waarmee ze niet meer konden glijden, antislip kousen. Ook kunnen we oude schoenen gebruiken als basis. Ik stelde een briefje op voor de ouders met de vraag om dit aan hun kind mee te geven.
   
   Verder keken we wat er nog gebruikt kon worden uit de klas.
   tip: soms is het interessant om wat materiaal opzij te houden en deze pas later tijdens de activiteit toe te voegen.
   
3. Ontwerpen en maken
   
   We deden eerst een korte waarneming van al het materiaal dat we verzameld hadden. Hierna gingen we aan de slag. De kleuters mochten kiezen of ze zelf een schoen wouden maken of wouden starten met een oude schoen.
   
   Tip:
   Je kan de kinderen op een blad papier laten tekenen hoe hun schoen eruit zal zien en welke materialen ze zullen gebruiken (3de kleuterklas). Zo denken ze op voorhand na en kunnen ze nadien hun ontwerp aanpassen indien nodig.
   
   Hierna begonnen ze met hun ontwerp.
   
   Als begeleider kan je vragen stellen: Wat doe je nu? Waarom doe je dat? Waarom denk je dat dit zou werken? Voldoet het aan de eisen? Hoe zou je ervoor kunnen zorgen dat eis 3 ook aan de orde komt binnen jouw ontwerp? Hoe kun je ervoor zorgen dat je schoen tegen de regen kan?
   
4. In gebruik nemen en evaluerenI
   
   Wie klaar was, kon zijn schoenen eens uitproberen. Buiten lag er een stuk schuin, dat was het dak. Ook hadden kleuters een plantenspuit met wat water, dat was de regen. Niet iedereen had meteen een succeservaring. Sommigen stelden vast dat ze vast zaten door de zuignappen, anderen zagen dat hun schoenen niet waterdicht waren.
   Het is belangrijk dat de kleuters niet ontmoedigd geraken als het niet meteen lukt. Het is juist super dat ze zo kritisch zijn voor hun product: andere manieren zoeken, niet opgeven, ... Dit mag zeker ook eens in de kijker gezet worden!

"It's not that I'm so smart, it's just that I stay with problems longer."

Albert Einstein 

Toen de schoenen klaar waren maakten we een schoendoos voor onze speciale schoenen (ook een hele klus) en kwamen ze op de venster bank met een brief voor Piet met de uitleg  hoe we te werk zijn gegaan. Sinterklaas mocht vervolgens zelf kiezen welke schoenen hij wou.
De volgende dag waren al onze schoenen weg, 
Sinterklaas vond het een super cadeau en wou ze allemaal eens uitproberen.

Kleuterinitiatief
De periode van Sinterklaas is voor de meeste kinderen een leuke en heel spannende periode. Dit kan ook veel vragen uitlokken bij kleuters. Hoe kan Sinterklaas binnen komen zonder sleutel? Hoe kunnen de Sint en zijn pieten op de daken lopen zonder uit te glijden? Hoe krijgen ze alle pakjes veilig hier? Ze krijgen veel ideeën. Het is dan ook zeer leuk dat je hier op in kan spelen.

Ouderparticipatie
Laat de ouders weten waarrond je werkt in de klas en wat er leeft bij hun kinderen. Bij deze activiteit kregen we veel leuke reacties van de ouders: de volgende dag hadden we oude schoenen van de ene ouder, van een andere ouder hadden we anti-regencoatingspray meegekregen, kinderen hadden hun antislip kousen mee als inspiratie, iemand anders had een antislip mat mee die we mochten gebruiken,....
De ouders mochten op het einde van de dag de schoenen ook eens bewonderen terwijl de kinderen trots vertelden hoe ze aan de slag zijn gegaan.

Tijdens een vakantiekamp ging het ook eens over schoenen, hier hadden we een papa die schoenmaker was. Hij was zo vriendelijk om langs te komen en mee te doen met de activiteit, zelf had hij professionele materialen mee die de kinderen toen konden gebruiken. Doordat het zijn vakgebied was, wou de vader graag komen, het was gekend terrein voor hem zei hij.

Taalontwikkeling
Door vragen te stellen, te herhalen en te benoemen, werk je aan de taalontwikkeling van je kinderen. De kleuters kregen de kans om hun eigen ontwerpen op te schrijven/tekenen.
Achteraf werd er nog eens opgeschreven hoe we te werk zijn gegaan en wat de bedoeling was.
Dit konden we dan aan Sint en Piet meegeven.

Lees meer

De beste afdrukken maken

De kleuters van de derde kleuterklas mogen in de zandbak afdrukken maken met schoenen. Onmiddellijk kwam er reactie dat je niet alle afdrukken even goed kon zien. Lia vroeg me dan ook hoe dat kwam. Ik liet haar zelf de schoenzolen vergelijken en haar tot een besluit komen. Vervolgens vroeg ze: "Juf, kan je overal afdrukken nemen?" Ik besloot om hier op in te gaan, en ging diezelfde dag nog om verschillende materialen en bodemsoorten. 

Deze activiteit kan perfect buiten gegeven worden.

Benodigdheden:

• zand in verschillende soorten: fijn zand, grof zand, rivierzand, speelzand
• speeldeeg 
• plasticine
• kiezels en stenen
• aarde 
• gras (buiten)
• sneeuw (buiten)
• gieter
• spuiten 
• plantenspuiten
• water
• vloeistoffen
• schoenen
• eigen lichaamsdelen
• zandvormen
• koekjesvormen
• dozen
• takken
• buizen
• kaarsen
• lepels
• plastic lepels
• ...

Verloop:

1. Aanzet voor deze activiteit
   
   In dit geval zorgde ik voor een aanzet rond Sint en Piet:
   We willen eens weten of Piet wel degelijk bij ons naar binnen komt.
   Kunnen wij zijn voetafdrukken niet nemen? Op welke manier zou het ons het best lukken
   
   
2. Brainstormen met de kinderen:
   
   - Hoe kunnen we afdrukken maken?
   - Met welke materialen?
   - In welk materiaal? (Probeer nog niet het woord 'Bodemsoort' te gebruiken, zodat kinderen ruim denken)
   
   De kinderen kunnen zelf hun ideeën noteren op een groot blad
   
   
3. Functioneel waarnemen van het materiaal
   
   
   De kinderen zitten op de grond met het materiaal. De juf laat de kinderen benoemen wat ze allemaal zien. De kinderen kunnen deze materialen eens kort waarnemen.
   Welke materialen kennen ze al en welke niet?
   Er wordt uitleg gegeven waar nodig. Enkel de materialen die niet gekend zijn, worden verder verklaard.
   
   
4. Nadenken over het onderzoek + Probleemstelling
   
   
   We gaan samen nadenken over hoe we het best afdrukken kunnen maken in bodemsoorten en met wat we die afdrukken allemaal kunnen maken. Ik laat de kinderen eerst aan het woord en luister naar hun ideeën. Dit werd ook in de brainstorm reeds besproken. We halen er de brainstorm bij en denken hier nog eens dieper over na. Misschien komen er nog nieuwe ideeën bij na het zien van het materiaal.
   
   
   - Hoe kunnen we afdrukken maken?
   - In wat kun je afdrukken maken?
   - Hoe maak je de beste afdrukken?
   - Hoe weten we wat we al gebruikt/ getest hebben?
   
   
5. Onderzoeksfase
   
   
   De kinderen krijgen een blad en stift om te noteren wat ze getest hebben.
   Ze tekenen zelf wat ze uittesten en duiden hierbij aan of het werkt of niet.
   De kinderen kiezen zelf met welk materiaal/lichaamsdeel ze starten en onderzoeken op die manier wat het beste werkt. 
   - Wat heb je al geprobeerd? En wat gebeurde er?
   - Hoe denk je dat dit komt?
   - Heb je dit materiaal al geprobeerd?
   - Wat denk je dat er zal gebeuren? Waarom?
   - Wat zou je kunnen doen om ervoor te zorgen dat de afdruk beter zichtbaar is/om ervoor te zorgen dat je meer details krijgt van je afdruk?
   - Je hebt nu het lepeltje in het zand geduwd, mocht je het laten vallen, zie je dan ook de afdruk zo goed? Hoe komt dat?
   
   
   Komen de kinderen zelf nog op ideeën voor materiaal?
   
   
6. Bekijken van de resultaten
   
   
   Bij het testen kijken we wat werkt en wat niet. Dit proberen we te noteren op een papier. Op het einde kunnen we een besluit trekken: wat werkt, wat het beste is, wat helemaal niet werkt, ... De kinderen kunnen vertellen hoe ze te werk zijn gegaan, wat ze gebruikt hebben, welke originele ideeën er naar voren kwamen, …

Kleuterinitiatief
Dit is een mooi voorbeeld van een activiteit waarin kleuterinitiatief aan bod komt. Lia stelde zichzelf namelijk de vraag of je overal afdrukken kunt maken, en hier werd een onderzoek op gebouwd. Dit zorgde voor grote betrokkenheid bij de kinderen, omdat we echt Lia's vraag gingen onderzoeken. Het kind in kwestie voelt zich hierbij erg trots en andere kinderen worden in de vraag meegezogen doordat ze Lia's vraag willen beantwoorden.

Ouderparticipatie
Bij deze activiteit kun je gerust ook de ouders laten participeren. Hierbij enkele voorbeelden:

- Vraag de ouders om elk een verschillend materiaal/bodemsoort mee te brengen i.f.v. ons onderzoek
- Laat een ouder een verhaal vertellen over 'Op zoek naar de persoon achter de voetsporen'
- Is een ouder boswachter van beroep, vraag hem/haar dan om samen met de kleuters op zoek te gaan naar voetsporen/voetafdrukken/pootafdrukken in het bos

Lees meer

Kunnen we geluid zien/voelen?

Jonathan is gefascineerd door plakband. Hij ziet de verschillende soorten plakband op de tafel liggen en knipt een stukje ducktape af. Hij draait dit in zijn handen, kleeft het op zijn armen, en speelt ermee tussen zijn vingers. Daarna kleeft Jonathan het stukje tape op zijn mond. Ik vraag: "Hé Jonathan wat ben je aan het doen?". Jonathan probeert te antwoorden met het stukje tape nog steeds op zijn mond gekleefd. Plots kijkt hij verwonderd en legt zijn hand op de ducktape. Hij trekt het stukje tape af zijn mond en zegt: "Hé juf, als ik praat, dan trilt mijn plakband!"

Jonathan ervoer de trillingen die zijn stem voortbracht op het stukje tape. Dit zorgde dan ook voor enthousiaste reacties van de andere kinderen. Deze wouden weten of dat effectief wel klopte en begonnen ook allen een stukje tape op hun mond te kleven. Ik stelde de kinderen dan ook onmiddellijk de vraag: "Kun je muziek voelen?". De kinderen zeiden, na het voelen van de trillingen, volmondig ja. Vervolgens vroeg ik of we dit ook op andere manieren kunnen bewijzen en of we misschien ook muziek/geluid konden zien. Het onderzoek werd gestart. We brainstormden, noteerden, testten uit en reflecteerden

In deze post bekijken we het onderzoek "Kun je geluid zien/voelen?"

Benodigdheden:

• Ballonnen
• Geluidsboxen
• Linialen
• Rijstkorrels 
• Zand
• Stenen
• Trommelinstrumenten
• Blikken
• Radio
• Verschillende muzieksoorten (zachte/harde)
• Kammen
• Aluminiumfolie
• Plastiekfolie
• Vershoudfolie 
• Plastiek zakjes
• Papier
• Holle takken
• Buizen
• Touwen
• Elastieken
• Papier
• Stiften
• Tape
• Materialen uit de omgeving, die de kinderen zelf vragen

Verloop:

Je kan eens op voorhand brainstormen met de kleuters over deze activiteit.
Je stelt vragen om te achterhalen hoeveel de kleuters al weten over dit onderwerp.
Vervolgens stel je een vraag die betrekking heeft tot je onderzoek (bv. Hoe kunnen we aantonen dat we muziek kunnen zien/voelen?)

1. Een aanzet voor deze activiteit
   
   
2. Kort functioneel waarnemen:
   
   Welk materiaal is er allemaal beschikbaar? Wat is het? Waarvoor zou je het kunnen gebruiken?
   Laat de kleuters zelf denken en ontdekken. Misschien vinden de kinderen nog ander materiaal in de omgeving die we kunnen gebruiken.
   
   
3. Nadenken over het onderzoek + Probleemstelling:
   
   We gaan samen nadenken over hoe we kunnen bewijzen dat je geluid kan zien en voelen. De kinderen eerst aan het woord laten en luisteren naar hun ideeën. Dit werd ook tijdens de brainstorm deels gedaan, maar na het zien van de materialen, kan het gebeuren dat er nieuwe ideeën ontstaan zijn bij de kinderen.
   
   
   Hoe zouden we kunnen tonen dat je geluid kan zien/voelen?
   Wat kunnen we hiervoor maken?
   Hoeveel zouden we moeten gebruiken (bv. rijst)?
   Wat zullen we daarvoor nodig hebben?
   Hoe weten we wat we al gebruikt/ getest hebben?
   
   
4. Onderzoeken:
   
   
   De kinderen krijgen een blad en stift om te noteren wat ze getest hebben. Ze tekenen zelf wat ze uittesten en duiden hierbij aan of het werkt of niet.
   De kinderen kiezen zelf met welk materiaal ze starten bv. de ballonnen om aan te tonen of we muziek kunnen zien/voelen. De kinderen mogen allemaal eens hetzelfde uittesten. Hierdoor kunnen ze allen ervaren of iets werkt of niet. 
   
   
   De kinderen onderzoeken wat het beste werkt.
   Wat heb je al geprobeerd? En wat gebeurde er?
   Hoe denk je dat dit komt?
   Heb je dit materiaal al geprobeerd?
   Wat denk je dat er zal gebeuren? Waarom?
   Welke muzieksoorten doen het heel goed? Welke minder?
   Springt de rijst ook omhoog als we naast onze schaal zingen?
   
   
   Tip:
   Test ook thuis al eens uit wat er zoal werkt. Zorg ervoor dat je voldoende onderzoeken verricht hebt zodat je zowel werkende als niet werkende manieren kent om te bewijzen dat we muziek al dan niet kunnen zien/voelen. Indien de kinderen zelf op geen ideeën meer komen, kun je ze soms wel wat richting geven (niet door het antwoord te geven, maar) door hen richting een materiaal te sturen. (bv. Heb je dit materiaal al gebruikt?)
   
   Bij oudere kleuters kan je de kinderen aanmoedigen om te noteren.
   Laat hen de materialen tekenen, en ook wat ze deden. Daarnaast kunnen kinderen aanduiden of dit werkte of niet. Zo krijgen we een duidelijk overzicht van wat werkt en wat niet.
   bij de jongere kleuters kan je dit zelf doen.
   
   
5. Terugblikken en toonmoment (en opruimen):
   
   Samen met de kleuters kan je kijken wat er nu goed werkte en wat niet.
   Op het einde kunnen we een besluit trekken: wat werkt, wat het beste is, wat helemaal niet werkt. De kinderen kunnen vertellen hoe ze te werk zijn gegaan, wat ze gebruikt hebben, welke originele ideeën er naar voren kwamen, …
   
   BRONNEN
   http://www.estherbarten.nl/lyrics/muziekhorenzienenvoelen.html 

Lees meer

STEM aanpak tijdens het klasgebeuren

 

Is het mogelijk om aan STEM te werken doorheen het hele klasgebeuren? Uiteraard! We kregen hiervan mooie voorbeelden bij onze bachelorproefstage op basisschool 'De Speurneus'. Hier kregen we de kans om mee te draaien in de klas van Juf Marijke (2de-3de kleuterklas) om op die manier te proeven van een klasgebeuren waar allom STEM aanwezig is.

STEM gaat voor ons hand in hand met een onderzoekende houding. Dit is heel belangrijk binnen de kleuterklas. Waar je bij een oudere leeftijd, de verschillende componenten zoveel mogelijk samen aan bod laat komen, is dit naar onze mening in de kleuterklas niet altijd het geval. Je kan al volwaardig aan STEM werken met één of twee componenten. (Indien je hier meer over wilt lezen, kun je dit bij onze visie terugvinden.)

Wat is erg belangrijk bij het werken rond STEM:

- Naar de kinderen luisteren en hierop inspelen
- Vragen stellen en doorvragen (open vragen: waarom, hoe, wat, wat gebeurt er, hoe komt dit, ...)
- Problemen door de kinderen laten oplossen
- Laat kinderen zelf nadenken en antwoorden zoeken en houd de oplossingen voor jezelf

Voorbeelden van onverwachte momenten rond STEM:

- De dop van een lijmstift is kapot - Hoe kan je ervoor zorgen dat de lijmstift niet uitdroogt? - Kinderen zoeken zelf naar antwoorden  en komen waarschijnlijk tot het maken van de oude of nieuwe dop - De dop moet kunnen voldoen aan verschillende criteria (bv. de dop moet stevig zijn, je moet hem op en af de lijmstift kunnen doen zonder te breken, de dop moet ook goed vast zitten zodat de lijm niet uitdroogt, ...)

- In de vakantie komt de opvang in de klas - De juf kreeg een mooie poster om samen met de kinderen te gebruiken - Er moet een goede verstopplaats gevonden worden in de klas (niet in de kasten, want daar komt de opvang ook) - Waar zouden we de poster kunnen verstoppen? - We moeten ervoor zorgen dat de poster stevig op zijn plaats blijft zitten en niet zichtbaar is - De kleuters vonden hier zelf de oplossing om de poster tussen de balken aan de onderkant van de tafel te knellen en deze vervolgens een beetje vast te kleven met plakband nadat de poster enige malen naar beneden was gevallen

- Een bol wol raakt in de knoop bij het gebruik ervan - Slagen de kleuters erin om een systeem te maken waardoor de wol niet meer in de knoop geraakt bij gebruik ervan en dat gemakkelijk te hanteren is?

- De bak van de brooddozen is stuk, nu moeten deze allemaal op de kast geplaatst worden - Hoe kunnen we de brooddozen nu allemaal op dat kleine vlak van de kast stapelen? - De kleuters kunnen zelf kiezen hoe ze de brooddozentoren maken of kunnen a.d.h.v. enkele criteria een toren bouwen (bv. de onderkant moet breder zijn dan de bovenkant, de bovenkant moet breder zijn dan de onderkant, alle boterhamdozen moeten gebruikt worden, er moeten 3 dozen in de lengte staan, ...)

-  De juf heeft speciale ballonnen mee gebracht naar school - Hé, die ballon hangt aan een wasmand vast en blijft in de lucht - Wat is er anders aan deze heliumballonnen in vergelijking met de ballonnen die we zelf opblazen/oppompen? - De kleuters onderzoeken wat er gebeurt als we een ballon met lucht loslaten (zonder knoop, met knoop), misschien moet er wat helium uit de ballon, misschien is de lucht van een pomp toch anders dan die van onze mond, ... - Laat de kindjes zelf hun onderzoek voeren en stel vragen

Deze voorbeelden tonen aan dat STEM overal aanwezig is, zelf in de kleinste dingen.
Daarnaast maakt het duidelijk dat het mogelijk is om overal met en rond STEM aan de slag te gaan.

Lees meer